Obstrüktif Uyku Apnesi (OUP), boğaz duvarlarının uyku sırasında gevşediği ve daraldığı, normal solunumu kesintiye uğratan nispeten yaygın bir durumdur. Uykunun sıkça kesintiye uğramasına uykuya yol açabilir ve dolayısıyla yaşam kalitesi üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir.
Obstrüktif Uyku Apnesi’nin karakteristik iki tip solunum kesintisi vardır:
Apne
Boğazdaki kasların ve yumuşak dokuların gevşemesi ve hava yolunun tamamen tıkanmasına neden olacak kadar çökmesiyle solunumun 10 saniye veya daha uzun süre kesildiğinde buna apne denir.
Hipopne
Solunumun kısmi tıkanması; 10 saniye veya daha uzun süre %50’den daha fazla solunum azalmasına neden olur.
Obstrüktif Uyku Apnesi hastaları, gece boyunca tekrarlayan apne ve hipopne atakları yaşayabilir. Bu durum şiddetli vakalarda yaklaşık bir veya iki dakikada bir meydana gelebilir. Genellikle Obstrüktif Uyku Apnesi hastaları, hem apne hem de hipopne atakları yaşadığından, doktorlar durumu “Obstrüktif Uyku Apnesi-Hipopne Sendromu” olarak adlandırırlar. “Obstrüktif” terimi OUP’yi, uyku sırasında beynin solunum kaslarına sinyal göndermemesinden kaynaklanan merkezi uyku apnesi gibi daha nadir uyku apnesi formlarından ayırır.
Obstrüktif Uyku Apnesi Belirtileri
Obstrüktif Uyku Apnesi belirtileri genellikle, uyurken atakları fark eden bir partneriniz, arkadaşınız veya aile üyeniz tarafından fark edilebilir.
Uyku halinde Obstrüktif Uyku Apnesi belirtileri şunları içerebilir:
- Yüksek sesle horlama
- Gürültülü ve zahmetli nefes
- Nefes nefese kalıp solunumun kısa süreliğine kesilmesi
Bunların yanında, Obstrüktif Uyku Apnesi hastaları nadiren gece terlemeleri yaşayabilir ve gece boyunca idrar yapmak için sık sık uyanabilirler. Bir atak sırasında, oksijen eksikliği sizi derin uykudan alıkoyar. Uykudan atakla uyandığınızda solunumunuz yeniden açılır ve normal nefes alabilirsiniz. Bu tekrarlanan uyku kesintileri gün boyunca kendinizi çok yorgun hissetmenize neden olabilir. Genellikle kesintiye uğramış nefesinizi hatırlamazsınız, bu yüzden bir sorununuz olduğunun farkında olmayabilirsiniz.
Ne Zaman Tıbbi Yardım Alınmalı?
Obstrüktif Uyku Apnesi hastaları bu duruma sahip olduğunu fark etmeyebileceğinden, genellikle teşhis edilemez. Obstrüktif Uyku Apneniz olabileceğini düşünüyorsanız sağlık uzmanınıza danışın. Belirtilerinizin diğer olası nedenlerini kontrol edebilir ve yerel bir uyku merkezi aracılığıyla uykunuzun değerlendirilmesini sağlayabilirler.
Obstrüktif Uyku Apnesinin Nedenleri
Boğazdaki kasların ve yumuşak dokuların uyurken bir dereceye kadar gevşemesi normaldir, çoğu insan için bu durum solunum problemlerine neden olmaz. Obstrüktif Uyku Apnesi hastalarında, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi faktörün sonucu olarak solunum yolu daralır:
Aşırı kilolu olmak
Aşırı vücut yağı boyundaki yumuşak dokunun büyük kısmını artırır, bu da boğaz kaslarına baskı yapabilir; aşırı mide yağı da Obstrüktif Uyku Apnesini daha da kötüleştirebilecek solunum güçlüğüne neden olabilir.
Erkek olmak
Obstrüktif Uyku Apnesinin erkeklerde neden kadınlardan daha yaygın olduğu bilinmemektedir, ancak farklı vücut yağ dağılımı modelleriyle ilişkili olabilir.
Menopoz
Menopoz sırasında hormon seviyelerindeki değişiklikler boğaz kaslarının normalden daha fazla gevşemesine neden olabilir.
40 Yaş ve üzeri olmak
Obstrüktif Uyku Apnesi her yaşta ortaya çıkabilse de, 40 yaşın üzerindeki kişilerde daha yaygındır.
Büyük bir boyuna sahip olmak
Yaklaşık 43 cm’den (17 inç) daha büyük bir yaka boyutuna sahip erkeklerde Obstrüktif Uyku Apnesi gelişmesi riski artar. Dar bir solunum yolu, büyük bademcikler, adenoidler, küçük bir dil ve alt çene gibi özellikler hastalığı etkileyebilir.
Alkol, uyku hapları veya sakinleştiriciler gibi yatıştırıcı etkiye sahip ilaçlar almak Özellikle uyumadan önce alkol ve ilaç kullanımı uyku apnesini daha da kötüleştirebilir.
Sigara içmek
Sigara içiyorsanız uyku apnesi geliştirme olasılığınız daha yüksektir.
Ailede Obstrüktif Uyku Apnesi hastası olması
Ailenizden miras kalan ve sizi Obstrüktif Uyku Apnesine daha duyarlı hale getirebilecek genler olabilir.
Burun tıkanıklığı
Obstrüktif Uyku Apnesi, burun tıkanıklığı olan kişilerde, sapmış bir septum veya solunum yollarının daralmasının bir sonucu olabilecek burun polipleri gibi etmenlere sahip insanlarda daha sık görülür.
Obstrüktif Uyku Apnesi ciddi bir tıbbi durum olarak değerlendirilir ve cerrahi müdahale gerektiren vakalar da vardır. Obstrüktif Uyku Apnesinde, ameliyatın amacı üst solunum yolunun uyku sırasında tıkanmasını engellemektir. Cerrahi seçeneklerden bazıları aşağıdaki gibidir:
Ameliyatla doku çıkarılması, çene kemiği ameliyatı ve implantlar.
Doktorunuz sizin semptomlarınıza bağlıolarak bir değerlendirme yapabilir ya da sizi bir uyku hastalıkları merkezine yönlendirebilir.
Dr. Nuran Kalekoğlu Erkalp